Bilgisayarımda SSD Yavaş Çalışıyor

SSD yavaş çalışıyor sorunu daha çok yanlış yapılandırma veya donanım uyumsuzluğu ile alakalı olmakta. Ancak zaman zaman farklı nedenlerde bu yavaşlamaya neden olur. Konumuzda SSD neden yavaş çalışıyor ve nasıl hızlandırılır buna değineceğiz.

Eğer hızlı bir SSD kullanıyorsanız ancak sistem hala beklenen performansı göstermiyorsa, bu durumun genellikle hatalı bağlantılar, ürün yazılımı/sürücü sorunları veya yüksek sistem kaynağı kullanımından kaynaklandığını unutmayın.

İşte yavaş SSD’nizi hızlandırmak için izleyebileceğiniz adımlar:

1. SSD Türünü Kontrol Etme: SSD’nizin türünü kontrol ederek normal hızını anlayın. Eğer gerekli hızı göstermiyorsa, bağlantıları kontrol etmek ve cihaz yazılımını/sürücülerini güncellemek önemlidir.
2. Bağlantıları Kontrol Etme: SSD’nizin bağlantılarını kontrol edin. Eğer bağlantılar düzgün çalışmıyorsa veya kablolar hasar görmüşse, bu durum performans sorunlarına neden olabilir.
3. Yazılım ve Sürücü Güncellemeleri: SSD’nizin üretici web sitesini ziyaret ederek en son firmware güncellemelerini ve sürücüleri indirin. Güncellemeler, performans ve uyumluluk sorunlarını çözebilir.
4. Sistem Kaynaklarını Azaltma: Yüksek sistem kaynağı kullanımı performansı olumsuz etkileyebilir. Çalışan uygulamaları ve süreçleri kontrol edin, gereksiz arka planda çalışan uygulamaları kapatın veya devre dışı bırakın.
5. Kötü Amaçlı Yazılım Taraması: Bilgisayarınızı kötü amaçlı yazılım açısından tarayarak, olası tehditleri temizleyin. Kötü amaçlı yazılım sistemin performansını ciddi şekilde etkileyebilir.
6. Güç Ayarlarını Değiştirme: Bilgisayarınızın güç planlarını gözden geçirin. Performans moduna geçerek, sistem kaynaklarını daha etkili kullanabilirsiniz.

SSD Türü ve Sağlığını Kontrol Edin

Öncelikle SSD’nizin türünü ve sağlığını kontrol etmek, sisteminizdeki performans sorunlarını anlamak için önemlidir. Farklı SSD türleri (M.2, NVMe, SATA) anakart bağlantısına bağlı olarak farklı okuma/yazma hızları sunar. Aynı tip SSD sürücülerin hızları arasında geniş bir aralık olabilir, bu da SSD’nin kalitesi ve kullanılan hücre bellek teknolojisi ile ilgilidir.

İşte adım adım bir kontrol ve iyileştirme süreci:

1. SSD Türünü Kontrol Etme: Kullandığınız SSD’nin türünü belirleyin (M.2, NVMe, SATA) ve anakartınızın desteklediği PCIe neslini kontrol edin. SSD’nizin desteklediği en düşük hızı, SSD ve anakart tarafından desteklenenler arasından seçecektir.
2. Okuma/Yazma Hızlarını Test Etme: CrystalDiskMark, SSD-Z gibi kıyaslama veya test uygulamalarını kullanarak SSD’nizin okuma/yazma hızlarını test edin. Eğer hızlar beklenenden çok daha düşükse, SSD sağlığını kontrol etmeye geçin.
3. SSD Sağlığını Kontrol Etme: SSD sağlığını kontrol etmek için SMART (Self-Monitoring, Analysis and Reporting Technology) verilerini inceleyen bir araç kullanın. Beklenmeyen durumlar veya hatalar varsa, SSD’nin değiştirilmesi gerekebilir.
4. Performans Sorunlarını Çözme: Eğer kullanılan SSD modeli beklenen performansı sağlamıyorsa, daha yüksek performanslı bir modele geçiş düşünülebilir. Ayrıca, Windows’u optimize etme ve sistem genelindeki diğer bileşenleri test etme konularına odaklanarak performans artırıcı yöntemleri değerlendirin.
5. Sistem Diğer Bileşenlerini Kontrol Etme: RAM, CPU gibi diğer bileşenlerin SSD sürücüsünde darboğaz oluşturabileceğini unutmayın. Bu bileşenleri de test edin ve gerektiğinde yükseltme düşünün.

Virüs Taramasında Bulunun

Kötü amaçlı yazılım bulaşması, SSD performansını olumsuz etkileyebilir. Bu tür yazılımlar, sistem kaynaklarını tüketerek disk okuma/yazma döngülerini etkileyebilir. Kötü amaçlı yazılımlardan korunmak ve performans sorunlarını önlemek için sisteminizde tam bir tarama yapmanız önemlidir. İşte bu işlemi gerçekleştirmek için adımlar:

1. Windows Ayarları’nı Açma: Bilgisayarınızda Windows Ayarları’nı açın. Bu genellikle Başlat menüsündeki dişli simgesine tıklayarak veya Windows tuşu + I tuş kombinasyonunu kullanarak ulaşabilirsiniz.
2. Gizlilik ve Güvenlik Ayarlarına Gitme: Windows Ayarları’nda “Gizlilik ve Güvenlik” bölümüne gidin.
3. Windows Güvenliği’ni Seçme: “Gizlilik ve Güvenlik” içinde “Windows Güvenliği” seçeneğini bulun.
4. Virüs ve Tehdit Koruması Ayarlarına Gitme: Windows Güvenliği ekranında “Virüs ve Tehdit Koruması” bölümüne gidin.
5. Tam Tarama Seçeneğini Belirleme: “Tarama seçenekleri”ne tıklayın ve ardından “Tam tarama” seçeneğini işaretleyin.
6. Şimdi Tara: Tam tarama seçeneğini belirledikten sonra “Şimdi Tara” veya benzer bir seçeneği tıklayarak sisteminizi tamamen tarayın.

Güç Ayarlarını Değiştir

Windows’taki güç tasarrufu modu, SSD ve CPU performansını sınırlayarak güç tüketimini azaltır. Eğer daha hızlı bir sistem istiyorsanız, güç seçeneklerini Yüksek Performans veya Dengeli olarak ayarlamak performansınızı artırabilir. İşte bu ayarları değiştirmek için adımlar:

1. Çalıştır ile Güç Seçeneklerini Açma: Windows tuşu + R tuşlarına basarak “Çalıştır” penceresini açın. Ardından, “powercfg.cpl” yazın ve Enter tuşuna basın.
2. Güç Seçeneklerini Açma: Çalıştır penceresinde yazdığınız komut, Güç Seçenekleri penceresini açacaktır.
3. Güç Planını Değiştirme: Açılan pencerede “Güç planını seçin” bölümünden mevcut güç planınızı seçin. Genellikle üç temel seçenek vardır: “Dengeli”, “Güç Tasarrufu” ve “Yüksek Performans”. Daha hızlı bir sistem için “Yüksek Performans” veya “Dengeli” seçeneklerini tercih edebilirsiniz.
4. Ek Güç Ayarlarına Bakma: Bazı bilgisayarlarda, Windows güç ayarlarından ayrı olarak çalışan ek güç ayarları bulunabilir. Bu ayarları kontrol etmek için “Ek güç ayarları” veya benzer bir seçeneği tıklayın.
5. Gelişmiş Güç Ayarlarını İnceleme: Gelişmiş güç ayarlarını inceleyerek SSD ve diğer bileşenlerle ilgili özel güç ayarlarını kontrol edebilirsiniz. Bu ayarlar, belirli bir güç tasarrufu modunu veya performans modunu etkileyebilir.

İşletim Sistemi Sorunları

Sistemin sorunlu olup olmadığına bakın. Sistem geri yüklemeyi kullanarak farklı bir tarihe döndürün. Duruma göre belki farklı bir işletim sistemine geçiş yapmayı düşünürsünüz. Örnek Windows 11′ e sorun yaşadınız, o zaman birde Windows 10′ da deneyin.

Bağlantı Noktaları veya Yuvalarını Değiştirme

SSD’nin yanlış bağlantı noktasına veya yuvasına takılması, sistemde gecikmelere neden olabilir. Bu sorun genellikle bağlantı noktası veya yuvadaki arızalardan kaynaklanabilir. Bu durumu çözmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

1. Bilgisayar Kasasını Açma: Öncelikle bilgisayar kasasını açın. (Not: Bu işlem sırasında güç kablosunu çıkarmayı unutmayın ve elektrostatik deşarj önlemlerini göz önünde bulundurun.)
2. Veri Kablosunu Değiştirme (SATA SSD): Eğer SSD’niz bir SATA bağlantı noktasına bağlıysa, veri kablosunu anakarttan çıkarın ve başka bir SATA bağlantı noktasına takın. Bu, bağlantı noktasındaki bir sorunu ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir.
3. SSD’nin Yuvasını Değiştirme (NVMe SSD): Eğer SSD’niz bir NVMe türünde ise, soğutucuyu ve SSD’yi sökün. SSD’yi başka bir yuvaya takın ve soğutucu ile birlikte sağlam bir şekilde vidalayın. Bu işlem, bağlantı noktasındaki veya yuvadaki potansiyel bir sorunu belirleyebilir.
4. Yeniden Başlatma ve Kontrol Etme: Yaptığınız değişikliklerden sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın ve SSD’nin doğru bir şekilde tanındığından emin olun. Bilgisayar açıldığında, işletim sistemi tarafından SSD’nin doğru şekilde algılandığını kontrol edin.

Ürün Yazılımını ve Sürücüyü Güncelleyin

Ürün yazılımı ve sürücülerin güncel olmaması, SSD’nizin en son anakart veya işletim sistemiyle tam uyumlu olmadığı anlamına gelebilir. Bu nedenle, mümkün olan en kısa sürede ürün yazılımını ve sürücüleri güncellemek önemlidir. İşte bu güncellemeleri nasıl yapabileceğinize dair adımlar:

1. Windows Ayarları Açma: Windows tuşu + I tuşlarına basarak Windows Ayarlarını açın.
2. Windows Güncelleme Bölümüne Gitme: Ayarlar penceresinde “Güncelleme ve Güvenlik” bölümüne gidin.
3. Güncellemeleri Kontrol Etme: “Windows Update” bölümünde “Güncellemeleri Denetle” veya benzer bir seçeneği tıklayın. Bilgisayarınızda herhangi bir güncelleme varsa, bu adımda belirtilen güncelleme işlemlerini başlatın.
4. Ürün Yazılımı ve Sürücü Güncellemelerini Kontrol Etme: Güncelleme işlemi tamamlandığında, SSD’niz için bir ürün yazılımı veya sürücü güncellemesi görürseniz, bu güncellemeleri yükleyin. Genellikle bu güncellemeler, SSD üreticisi tarafından sağlanan özel bir yazılım veya sürücü güncellemesi olacaktır.

Düşük CPU, RAM ve Disk Kullanımı

SSD’nizin performans sorunlarıyla karşılaşıyorsanız, düşük CPU, RAM ve disk kullanımını kontrol etmek önemli bir adımdır. İşte bu konuda atabileceğiniz adımlar:

1. Görev Yöneticisi ile Disk Kullanımını Kontrol Etme: Görev Yöneticisi’ni açın ve İşlemler sekmesinden mevcut disk kullanımını kontrol edin. Eğer yüksekse, hangi uygulamaların veya süreçlerin daha fazla kaynak kullandığını belirlemeye çalışın.
2. Gereksiz Arka Plan İşlemlerini Devre Dışı Bırakma: Yüksek disk kullanımı tespit edildiğinde, en fazla disk kaynağını tüketen arka plan işlemlerini devre dışı bırakarak kullanımı azaltın. Bu işlemler genellikle otomatik başlayan uygulamalar veya sistem süreçleri olabilir.
3. CPU ve RAM Kullanımını Kontrol Etme: CPU veya RAM kullanımınız yüksekse, bu bileşenler SSD’ye darboğaz yapabilir. Gereksiz programları kapatın veya başlangıçta devre dışı bırakarak bellek ve CPU kaynaklarını boşaltın.
4. Başlangıçta Çalışan Programları Kontrol Etme: Gereksiz başlangıç uygulamalarını devre dışı bırakın. Görev Yöneticisi’nin Başlangıç sekmesinden başlangıçta çalışan uygulamaları kontrol edebilir ve ihtiyacınız olmayanları devre dışı bırakabilirsiniz.
5. Uygulama Listesini Gözden Geçirme: Uygulama listenizi gözden geçirin ve artık ihtiyacınız olmayan uygulamaları kaldırın. Bu, sistem kaynaklarınızı boşaltmanıza yardımcı olacaktır.
6. SSD Depolama Alanını Kontrol Etme: SSD’niz neredeyse doluysa, bu da gecikmelere ve performans sorunlarına neden olabilir. Optimum performans için SSD’nizin %20-25 boş depolama alanına sahip olması önerilir.

Bilgisayarımda SSD yavaş çalışıyor sorunu için öneri olarak donanımınız destekliyorsa, bazı modellerin SSD Plus ürünlerini tercih edebilirsiniz.