Makalede, Android Root nedir, Root erişimi nasıl verilir ve yararlarından bahsedeceğiz.
Bu haberimizde, Android cihazlarda, sistemsel durumlarda kısıtlamaları kaldırıp tam yetki ve erişimin sağlanması için ön ayak olarak gördüğümü ROOT nedir ROOT nasıl yapılır sorusuna cevap bulacaksınız.
Android, açık kaynağa sahip bir kodda sahip olmasından dolayı vermiş olduğu rahatlıkla, kullanıcının ve geliştiricinin özgür şekilde istediği gibi değiştirmelerine, kurcalanmasına imkan veren, hatta ve hatta buna bir nevi teşvik eden sistem. Ama bazen maalesef bazı zamanlar telefona istenilen işleme imkan vermez.
Sistemde tüm detaylara, gizli kalmış dediğimiz köşelere erişim hakkınız olacağı anlamına gelmeyeceğini belirtelim. Çünkü çoğı telefon üreticinin Android telefonlara kullanıcısının “root” (ne demek aşağıda açıklayacağız) haklarına ulaşmasına izin vermez ve hatta Google dahil.
Root Nedir?
“Root” sözcük olarak aslında Android’ de temel olarak görülen linux alanından gelmekte, ve bu sistemlerde en yetkili kullanıcı olduğu anlamına gelir. Windows’ da ise buna “Administrator” olarak denir.
Telefonda root erişimi sağlama “getting root” / “rooting” sistemi modifiye edilip size “root” kullanıcı hakkını vermek, bu şekilde sistem üzerinde tam kontrol yetkisine sahip olduğunu tanımaktır. Buna ise “sisteme su (superuser)” dediğimiz programı yükleyip veya başka programlarla bu yetkiye ulaşabilirsiniz. Bu durumda bazen yararlı bazen zararlı bir durum oluşabiliyor. Yararlı tarafı gereksiz olarak görülen programlardan kurtulabilme, hosts dosyası değiştirme ve isterseniz telefona başka ROM atabilirsiniz. Yani root olmadan yapılamayacak çok şeyi yapabilirsiniz. Tabi zarar olarak dışa karşı daha az hassaslık gösterebilecek.
Şu an yeri gelmişken açıklamak istiyoruz, root yapma ve sisteme başka ROM yükleme tamamen farklı bir işlem olduğunu belirtelim. Root yapma genelde çok kolay bir işlemle telefonun garantisine ve telefonla gelen dahili sistemin bütünlüğüne zarar vermeden, recovery yapma, sistem, yeni ROM yükleme, boot (bazen de radio) partisyonları flashlama gerektiren ve sonuç olarak bambaşka Android sürümü kullanmış olursunuz.
Android işletim sistemi, dünyadaki mobil cihaz kullanıcılarının çoğu tarafından tercih edilen bir platformdur. Android, özelleştirilebilir arayüzü ve geniş uygulama çeşitliliği sayesinde popülerdir. Ancak, Android kullanıcıları, cihazlarında tam kontrol ve daha fazla özelleştirme imkanı elde etmek için “root erişimi”ne ihtiyaç duyabilirler. Root erişimi, Android cihazınızda yönetici düzeyinde kök yetkisi sağlayan bir süreçtir. Bu makalede, root erişiminin ne olduğunu, artılarını ve noktalarını ele alacak ve kullanıcıların root erişimini sağlamadan önce dikkate almaları gerekenleri inceleyeceğiz.
Root yararları ve neden Root yapmalıyım?
Root atma, genelde sorun çıkarmayan ve basit bir işlem gibi görünse de, her modifikasyonda olabileceği gibi, uzman olmayanların bu tarz işlemler yapmamalarını öneriyoruz. Özellikle dikkatsiz biriyseniz, telefonunuzda kalıcı zararlara neden olacaksınız. Bu sebeple bu konu hakkında daha önce hazırlanmış belgeler, kılavuzlar ve tartışma yazılarını incelemenizi öneriyoruz.
Sistemde tam kontrol
Root’ un temel yararı, sistemde daha önce erişmenize izin verilmeyen kısımlarına, detayına erişme hakkı (okuma, yazma ve değiştirme) sunmakta. Bu işlemden sonra istenirse tüm sistemdeki dosyaları silinebilir, değiştirilebilir, harici temalar atılabilir, gereksiz gördüğünüz sistem programları kaldırılabilir.
Örnek verecek olursak Türkiye genelinde çoğunlukla kullanılmayan Amazon mp3 ve de Google Voice tarzı uygulamaları, ayrıca çok daha iyi alternatiflere rağmen sistemle gelen twitter gibi uygulamalar sistemin partisyonu içerisinde boş yer tüketir, bunlar silinerek cihazda çok daha verimli alanlar kazanılabilir.
Recovery imajı yükleme ve sistemin yedeğini alma
Eğer cihazda root erişimi varsa Android ile gelen hazır recovery yerine (recovery, sistemde olası sorunlar için kurtarma ve bazı sistem açılışında öncesi için yapılması gereken bazı işlemlerin yapılması için bulunan bölümdür) TWRP veya ClockworkMod tarzı çok yetenekli recovery imajı yüklenebilir. https://teknolojihaberleri.tr
Bu tarz recovery imajları için tüm detaylar burada anlatmayacağız, lakin sistem yedeğini alma (android backup) işlemi için bir şeyler paylaşacağız.
Biliyorsunuzdur Google’ un, application ayarları, contact’ ları vs. kendi serverların de sürekli senkronize etmekte. Yani i. sistemi upgrade edildiğinde, veya yeni Android cihaza geçildiğinde bu veriler geri yüklenir. Lakin sürekli olarak telefonla uğraşan, özel ROM yükleyen, sistem detayını kurcalayan uygulamalar yükleyen ve durumu sağlama almayı isteyenler, işte onlar için daha fazlası gerekecek.
İşte mevcut recovery imajlar içerisinde bulunabilecek “nandroid” yöntemiyle yedeğin alınması tam burada işimize çok yarayacak. “Nandroid” kullanılarak alınan backup, sistemin o an için birebir imajı (tüm sistem, data dosya, cacha, application…) SD kartta saklanıyor, ve telefonda bir şeyin ters gitmesiyle eski durumuna döndürülmesi için o bölümde tutulmakta.
Android yedeğinin alınması ve geri yüklemesiyle ilgili detaylı yazılarımız sitemizde yer alıyor.
Farklı ROM yükleme
Android bildiği üzere açık kaynaklı bir kod yapısına sahip. Bu nedenle çoğu uygulama geliştiricinin, bu kodlardan yararlanıp kendi Android versiyonunu çıkarıyor; Kang-o-rama ve CyanogenMod gibi. Bu ROM’ u yüklenmesi, sistem, boot dosyaları tamamını değiştirme anlamına geldiğinden dolayı öncesinde root erişimi olan bir yapıya sahip olunması gerekiyor.
Farklı Kernel (Çekirdekler) yükleme
Android, linux tabanlı olduğunu biliyorsunuz. Bu i. sistemi çekirdeğinin de linux çekirdeği olduğunu belirtelim. Tıpkı farklı rom’ ların gibi kerneller içinde bağımsız geliştiricilerin, değiştirilip derledikleri versiyonları bulunuyor.
Kernel, linux’ da en altta yer alan işlemlerin gerçekleştirmesini sağlayan birim (hafıza, işlemci ve donanım sürücüler yönetimi…). Burada kernelin özelleştirilip elde edilecek avantajlarını sıralarsak:
- İşlemci voltajı düşürüp çok daha az pil tüketimini sağlama
- Ses seviyeleri çekirdek seviyesinde arttırma
- İşlemci de overclock yapılarak çok hızlı çalışması sağlanabilir
- Çipin de olmasına rağmen kernel driverı olmadığından dolayı kullanılamadığından HD 720p video kaydının ve FM Radio özelliğini kullanabilme
Bu çekirdeği yükleme sistemde en alt katmana erişim gerektiğinden ve recovery’ de yapılmasının gerektiği içinde root olması ön şart.
Android telefonlarda ROOT uygulamaları
Anroid telefonlarda root işlemini yaparken hangi programları kullanabiliriz? En iyi root programları hangileridir? Unutmadan bazen root büyük sorunlara neden olabiliyor!
Android telefonlarda daha önceki makalelerimizade rootlama işleminin ne demek olduğunu açıklamıştık. Kısaca değinirsek root telefonda sizlere kök dizinde admin yetkisi vermektedir. bu yetki ile telefonunuzun işlemci performansına kadar ayarlama imkanı sizlere verilmektedir. Peki rootlama işlemi nasıl yapılır?
Android telefonlarda rootlama için bir kaç farklı yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden birincisi telefon modelinize ait root dosyasını internetten araştırarak bulup daha sonra Odin aracılığı ile telefonunuza yüklemektir. Bu şekilde rootlama işlemlerinde bazen telefonunuzda kernel uyarısı çıkabilmektedir. Örnek olarak verecel olursak Galaxy S5 modelinde çok sıklıkla karşınıza gelen rootla işleminde ilk açılışta gelen kernel uyarısı diyebiliriz.
Peki bu uyarıyı almamak için ne yapmalıyız ? Bu sorunuza aslında tam cevap verebilmke mümkün değil çünkü bu yöntem her telefon modelinde çalışmamaktadır .Deneme yanılma yöntemi ile bulmanız gerekmektedir. Rootlama işlemini eğer birazdan sizlere paylaşacağımız uygulamalar aracılığı ile yaparsanız büyük bir ihtimalle bu uyarıyı almayacaksınız. Fakat bu uygulamalarında telefonunuza sizden habersiz yazılımlar kurması sizleri rahatsız edebilir. Çünkü telefonunuzda desen kilitini aktif ettiğinizde isemediğiniz bir görüntü karşınıza çıkacaktır. Bu girişten sonra şimdide en çok kullanılan ROOT uygulamalrını yayınlamaya başlayalım;
King ROOT : ilk sırada bu uygulama yer almaktadır. Kullanımı kolay bir yazılımdır. Şunu belirtmekte fayda var bu uygulamaların apk sürümleri google play storede bulunmamaktadır. Sizler internet tarayıcınızı telefon üzerinden açarak arama kısmına king root yazdığınızda direkt oalrak karşınıza ilk sırada king root sitesi gelecektir. Bu linke tıkladığınızda karşınıza kingroot apk indirme linki çıkacaktır. Uygulamayı kurduğunuzda kingroot telefonunuzu tarayacaktır. Eğer root atacağı telefonların içerisinde ise işlemine devam edecektir, değilse sizlere bu konuda uyarı verecektir.
iROOT : Yukarıda yazılımın ardından ikinci sırada iRoot yazılımı bulunmaktadır. Bu yazılımı eğer yukarıdaki uygulama ile rootlama yapamadığınızda kullanabilirsiniz. Ayrıca iRoot yazılımın bilgisayar versiyonu da bulunmaktadır. Hem android telefonunuzun üzerinden hemde bilgisayar üzerinden rootlama işlemini yapabilirsiniz. Bu yazılımında aynı KingRoot gibi telefon seçme özelliği bulunmaktadır.
Root gerektiren uygulamaların çalıştırılması
Bu saydıklarımız avantajarın dışında, Android mağazasında veya çeşitli kaynaktan bazı işe yarayan application var ki, bunlar root olmadan işlevini yerine getirememekte. Bu uygulamalara root erişimi istendiği zaman sistemden izni onaylanıp onaylanmadığını sormak için karşımıza bir “superuser request” ekranı çıkıyor, eğer onaylamayı düşünüyorsanız o uygulama sonrasında “superuser” şeklinde yani root hakkıyla gereken işlemlerin yapılmasını gerçekleştirir.
Bizim de çokça kullanmış olduğumuz root erişimine ihtiyaç duyan uygulamalardan bahsetmek istiyoruz.
Android ROM Manager: En çok kullanılan uygulamaların başını çekiyor. Flashlama, recovery, nandroid yedeğin alınması gibi çok sayıda zahmetli işlemleri, tek bir arayüzden rahatca yapmanıza olanak sağlıyor.
Android Root Explorer: Bunun temelde dosya yöneticisi olduğunu belirtelim. Fakat çoğu dosya yöneticisinden farklı olarak root sayesinde önemli data folderlar ve system’ e tam erişimi sağlıyor. Programın bedava versiyonun olmadığını belirtelim, alternatif isterseniz ES File Explorer diyebiliriz. İçerisinde deneysel olarak root access modülünün olduğu, ancak R. Explorer kadar başarı oranı yüksek olmadığını söyleyelim.
SetCPU for Root Users: Bu uygulama aslında mağazada ücretli bir uygulamadır. Ama XDA kullanıcısına ücretsiz sunulduğunu söyleyelim. Uygulama sayesinde işlemciyi normal değerinden daha yavaş çalıştırıp pil tasarrufunu sağlayabiliyor veya kernel’ in desteklemiş olduğu ölçülerde overclock yapıp çok daha yüksek performansa ulaşabiliyorsunuz. https://teknolojihaberleri.tr
Superuser (SuperSU): Bu uygulamayla diğer tüm uygulamalara root yetkisinin verilmesi veya geri almanızda kullanabiliyorsunuz. Root yapıldığında genelde otomatik yüklenmiş olmalıdır Terminal Emulator: Kendi kendine root gerekmekte olan bir uygulama değilse de, konsol emülatörünü, telefondan linux terminal komutlarını çalıştırmasına, ve çok sayıda alt seviyede işlemin bilgisayar bağlantısı gerekmeden gerçekleştirilmesine olanak sağlamakta.
Titanium Backup nedir: Titanium Backup, Android işletim sistemli cihazlarda kullanılan bir yedekleme uygulamasıdır. Bu uygulama, kullanıcıların Android cihazlarında yüklü olan uygulamaları, verileri, ayarları ve hatta sistem dosyalarını bile yedeklemelerine olanak tanır. Bu sayede, bir cihazda meydana gelebilecek bir arıza veya veri kaybı durumunda, kullanıcılar yedekledikleri verileri geri yükleyebilirler.
Peki Root nasıl yapılır?
Root yapmak kolay yapılan bir işlemdir ama tüm modellerde yapılacak işlemlerde farklılık göstermekte. Bazen küçük programla tek tuşla işlem yapılırken, bazen de recovery bölümüne girmenin, bootloader unlock etmenin, PC’ ye bağlanarak fastboot ve adb komutları ile bazı dosyaların yüklenmesi gibi karmaşık işlemlerin yapılması gerekebiliyor.
Motorola telefonda Root nasıl yapılır?
Uzun süredir herkesin beklediğ,i Motorola Droid için Android 2.1güncellemesinin duyurulduğunu geçtiğimiz günlerde sizlere duyurmuştuk. Android 2.1′in ne kadar çok özellik getirdiğini anlatamama gerek yok sanırım. Ancak eğer siz de Android 2.1′in sizlere kapalı olan sınırsız nimetlerinden Droid’inizde faydalanmak isteyenlerdenseniz, bu yazı tam size göre.
NOT: Bu işlem deneyimli kullanıcılar için tavsiye edilir. Bu işlem sonrasında telefonunuzda oluşabilecek bütün problemler sizin sorumluluğunuzdadır.
NOT 2: Aşağıdaki anlatımlar bu konu ile alakalı bir önceki yazımızın devamı olduğundan, buradan faydalanmanızda yarar var.
Motorola Droid için Root erişimini anlatmaya başlamadan önce ilk olarak yapmanız gereken şeyler şöyle;
1. İlk olarak telefonunuzdaki bütün önemli bilgileri yedeklemenizi tavsiye ederim.
Not: Eğer telefonunuzda zaten Android 2.0.1 yüklü ise 3. adımı atlayın.
2. Droid’inize Android 2.1 güncellemesini yaptıysanız, aşağıdaki adımları uygulayarak onu Android 2.0.1 versiyonunu kurun.
Gerekli Dosyalar:
a) Android 2.0.1 kurulum dosyası (.sbf dosyası)
b) RSDLite 4.6 uygulaması
c) 32-bit Motorola USB Driver‘ı veya 64-bit Motorola USB Driver‘ı
Kurulum:
a) USB Driver’ları dahil yukarıdaki bütün dosyaları bilgisayarınıza indirin.
b) RSDLite 4.6 uygulamasını ve USB driver’larını yükleyin.
c) Telefonunuzu USB kablosunu kullanarak bilgisayarınıza bağlayın.
d) Telefonunuz açıksa kapatın ve ardından DPAD‘e basılı tutarak telefonunuzu boot modunda açın.
e) RSDLite 4.6 uygulamasını Administrator (Yönetici) modunda çalıştırın. (windows 7 için sadece sağ tuşa tıklayarak açılan menuden ulaşabilirsiniz. Windows XP için bilgisayarınızı yönetici modunda açmanız gerekmekte.)
f) Browse (Gözat)’a tıklayarak yüklemiş olduğunuz .sbf dosyasını seçin.
g) Start‘a basın ve aşağıda size yüklenme durumunu gösterecek.
h) İşlem bitene kadar telefonunuzu bağlanıdan çıkartmayın ve kapatmayın. İşlem bittikten sonra Droid’inize Android 2.0.1′i yüklemiş olacaksınız.
Droid’inize Android 2.0.1′i tekrar yükledikten sonra, Motorola Droid için Root erişimini yapmaya başlayalım;
1. İlk olarak Android 2.1 güncelleme dosyasını buradan indirin.
2. droid-ESE81-update-2.zip dosyasını indirin.
3. Başlat menüsünden Çalıştır‘a basın ve cmd yazarak komut sistemini açın ve aşağıdaki komutu çalıştırın;
copy /b signed-voles-ESE81-from-ESD56.fa406da6.zip+droid-ESE81-update-2.zip update.zip
4. Ardından update.zip dosyasını teelfonunuzun SD kartına kopyalayın ve STOCK‘tan recovery (geri alma)’yı tekrar güncelleyin.
5. Recovery (geri alma)’dayken Volume (ses) ve Camera (kamera) tuşuna basarak DPAD‘denupdate.zip dosyasını seçin.
6. Tebrikler artık Android 2.1 yüklü Droid’iniz için Root erişimini yaptınız.
Daha güncel yöntemlere kolay Root yapma yazımızdan ulaşabilirsiniz. Root nedir buraya kadar.
Sevgilerle kalın…
Bu yazımızda Root nedir ve Root ne demek klavyemiz döndüğünce anlatmaya çalıştık. 🙂
Sonraki yararlı içeriğimiz: Root kaldırma